Hoofdstuk 2. Hoe werkt Google eigenlijk? Een kennismaking met zoekmachines

Om te begrijpen wat ervoor nodig is om hoge posities in de zoekresultaten te veroveren, is het belangrijk om te begrijpen hoe Google werkt. Om te kunnen worden getoond in de organische resultaten, moet je natuurlijk wel gevonden kunnen worden door de zoekmachines. En om gevonden te kunnen worden, moet je gezien kunnen worden.  In […]

Hoofdstuk 2. Hoe werkt Google eigenlijk? Een kennismaking met zoekmachines

Om te begrijpen wat ervoor nodig is om hoge posities in de zoekresultaten te veroveren, is het belangrijk om te begrijpen hoe Google werkt.

Om te kunnen worden getoond in de organische resultaten, moet je natuurlijk wel gevonden kunnen worden door de zoekmachines. En om gevonden te kunnen worden, moet je gezien kunnen worden. 

In dit hoofdstuk van de zoekmachine optimalisatie gids ontdek je hoe een zoekmachine werkt en wat dit betekent voor jouw website. Daarna nemen we in het bijzonder Google onder de loep. De doelstellingen van Google beter begrijpen, helpt namelijk ook om het belang van de in de volgende hoofdstukken uiteengezette SEO factoren beter te snappen. 

In dit hoofdstuk:

Wat is een zoekmachine?

Een zoekmachine is eigenlijk niets anders dan een (gigantisch ingewikkeld) algoritme dat bestaat om content op het internet te vinden, begrijpen, organiseren en presenteren op een manier die zo goed mogelijk aansluit op de ingetypte zoekopdracht. 

En als ik zeg ingewikkeld, dan bedoel ik ook echt ingewikkeld. Inmiddels zijn er zoveel factoren, dat eigenlijk niemand – behalve Google zelf – nog weet waar Google allemaal naar kijkt. Brian Dean – een van de groten onder de SEO-goeroes – doet wel een heel dappere poging in deze lijst

Maar eerst de basis. Om überhaupt te worden meegenomen in die afwegingen, moet je website natuurlijk wel zichtbaar zijn voor de zoekmachine. 

Zo werkt Google (en andere zoekmachines trouwens ook)

Het hierboven beschreven proces valt uiteen te zetten in drie belangrijke functies van zoekmachines: 

  1. Crawlen. Het internet afstruinen naar content en die (via de code) beoordelen en interpreteren. 
  1. Indexeren. Het opslaan en organiseren van de tijdens het crawlen gevonden content. Een pagina die in de index van een zoekmachine zit, kan worden vertoond in zoekresultaten. 
  1. Ranken. Wanneer iemand een zoekopdracht intypt, ordent een zoekmachine de pagina’s in de index van meest relevant voor die zoekopdracht naar minst relevant. Deze weergave noemen we de SERP: de search engine result page (oftewel: de pagina met resultaten van de zoekmachine). 

Met andere woorden: wanneer je website niet kan worden gecrawld, komt je content ook niet in de index van zoekmachines terecht en zul je dus nooit ranken op welke zoekopdracht dan ook.  

Wil je controleren of de pagina’s op jouw website zichtbaar zijn voor Google? Tik dan in het zoekvenster site:jouwdomeinnaam.nl. Je krijgt nu een overzicht van de pagina’s van dit domein die bij Google bekend zijn. Dit is niet zaligmakend, maar het geeft je een goed idee van welke pagina’s wel en niet zichtbaar zijn. 

hoe werkt google uitleg aan de hand van een screenshot
Met deze zoekopdracht toont Google een overzicht van de pagina’s van jouw website in de index. Merk ook op dat er meteen wordt getipt om Search Console te gaan gebruiken!

De meest betrouwbare informatie haal je uit Google Search Console. Heb je daar nog geen account, dan is dit sowieso een goed moment om een Google Search Console aan te maken voor jouw website.  

Dit account is gekoppeld aan je Google Analytics account. (Heb je die ook nog niet? Dan raden we je aan om hoe dan ook een Google Analytics account aan te maken. Je kunt eigenlijk gewoon niet zonder.)  

In search console kun je precies monitoren hoeveel (en welke) pagina’s er zijn toegevoegd aan de index van Google. Ook kun je een sitemap (een soort plattegrond van je websites voor zoekmachines) delen om het Google gemakkelijker te maken (daar houdt Google van) en zelfs Google uitnodigen om een bepaalde pagina te komen bekijken (crawlen) die nog niet in de index voorkomt.  

Dus waar wacht je nog op? Aanmelden! Terwijl jij dat doet, ga ik hieronder verder in op hoe Google werkt. 

Er is ontzettend veel te schrijven over het goed zichtbaar en “crawlbaar” maken van je website, om het de zoekmachine zo gemakkelijk mogelijk te maken. Daar gaan we hier bewust niet op in, omdat we vooral bezig zijn te ontdekken hoe Google werkt. In hoofdstuk 4 komen we hier uitgebreider op terug, wanneer we het gaan hebben over technische SEO en de structuur van je website. 

Begrijpen hoe Google denkt

De titel van dit hoofdstuk is heel bewust gekozen. Want al hebben we het voortdurend over zoekmachine optimalisatie, in de praktijk zijn we natuurlijk vooral bezig om te optimaliseren voor Google

Waarom? Simpel: dat is waar de meeste zoekers zijn.  

Zoals je op de grafiek hieronder (bron: Statcounter) kunt zien, zit Google in Nederland al jarenlang op een marktaandeel van boven de 90%. In recente jaren wordt zelfs ruim 95% van alle zoekopdrachten in Nederland met Google gedaan. Yahoo, Bing en DuckDuckGo komen daar niet eens in de buurt. 

Deze grafiek laat het marktaandeel van Google zien en hoe belangrijk het is om te begrijpen hoe Google werkt

Het is natuurlijk niet voor niets dat “googelen” het gangbare werkwoord voor “iets opzoeken via een zoekmachine” is geworden. 

Toch is de essentie van de andere zoekmachines hetzelfde. Ze hebben hetzelfde doel als Google: een zo goed mogelijk antwoord bieden op de zoekintentie van de zoeker. Deden ze dat niet, dan zouden ze het kleine marktaandeel dat ze hebben in heel rap tempo alsnog verliezen aan Google. Waar we het hierna over Google hebben, geldt hetzelfde dus ook voor andere zoekmachines.  

Zo werkt Google om haar doel te bereiken

Het belangrijkste doel van Google is natuurlijk hetzelfde als dat van ieder bedrijf. Winst maken en groeien.  

Niets verrassends daar. Maar, door je er bewust van te zijn hoe Google dit realiseert, zet je een belangrijke eerste stap in het begrijpen van hoe Google bepaalt op welke positie jouw website wordt vertoond.  

Google verdient geld doordat zoveel mogelijk mensen Google gebruiken om te zoeken naar producten of oplossingen voor hun problemen. En om te zorgen dat zoveel mogelijk mensen Google (blijven) gebruiken, moet Google ervoor zorgen “hun” zoekers beter van dienst te blijven dan andere zoekmachines. 

Zelf formuleert Google dat overigens iets idealistischer. Laten we hun missiestatement nog eens bekijken. 

Het missie statement dat je hier ziet, leert veel over hoe Google werkt

Dat doet Google dus voor de zoeker. Om alle informatie ter wereld (en dat zijn inmiddels miljarden webpagina’s) echt toegankelijk en bruikbaar te maken, is Google dus voortdurend bezig om haar algoritme te verbeteren. Op die manier wordt Google steeds een beetje beter in het crawlen, indexeren en ranken van content, om voor iedere zoekopdracht de meest relevante content te tonen. 

Het belang van gebruikservaring 

De grootste kracht van Google is misschien wel dat ze er niet vanuit gaan de waarheid in pacht te hebben. Dat is de reden dat er voortdurend aan het algoritme wordt gesleuteld: voortdurend worden er nieuwe Google updates uitgerold

Google is de eerste om toe te geven dat het altijd beter kan. 

En een belangrijke strategie daarin, is luisteren naar signalen die aangeven of een zoeker al dan niet heeft gevonden wat hij of zij zocht op de resultaten die Google voorstelde

Hoe doet Google dat? 

Ook al heb je tot nu toe nog nooit iets gedaan met zoekmachine optimalisatie, de kans is groot dat je op zijn minst Google Analytics aan je site hebt gekoppeld. Als je daar wel eens op ingelogd hebt, dan komt dit venster je vast bekend voor. 

Dit is een screenshot van google analytics

Hier zie je het aantal gebruikers dat je website in een bepaalde periode heeft bezocht en hoeveel sessies zij gezamenlijk in totaal op je site hebben gehad. 

De andere twee cijfers – bouncepercentage en sessieduur – staan niet voor niets in dit belangrijke rijtje: 

  • Het bouncepercentage is gebaseerd op het aantal mensen dat je site bezocht en niet meer dan één pagina heeft bekeken voor ze weer vertrokken. Ze zijn als het ware terug gestuiterd vanaf het punt waar ze zijn geland, zonder iets anders op je site te doen. 
  • De sessieduur geeft aan hoe lang een bezoeker gemiddeld op je website heeft doorgebracht. 

Deze cijfers geven je een idee van de ervaring die de bezoeker op jouw website heeft gehad. Een hoge bounce of een lage sessieduur, zijn bijvoorbeeld een teken dat mensen al vrij snel het idee hebben (of dat nou terecht is of niet) dat ze bij jou niet gaan vinden waar ze naar op zoek zijn. 

In dit artikel trokken we een vergelijking met de reactie van Luke Skywalker toen hij voor het eerst de Millennium Falcon te zien kreeg. (“What a piece of junk.”) De Millennium Falcon kreeg de kans om Luke te overtuigen dat het toch een verdomd goed ruimteschip was. Een websitebezoeker heeft dat geduld niet. Die is weg en zie je nooit meer terug, hoe goed het product dat je uiteindelijk te bieden hebt ook is. 

Hoe dan ook: ook voor Google zijn deze cijfers een indicatie dat jij je zaakjes niet op orde hebt. Of in ieder geval dat de zoeker die naar je site werd doorgestuurd, daar niet heeft gevonden wat hij zocht. En omdat een slechte aanbeveling ook doorwerkt op degene die de aanbeveling heeft gegeven, zal Google in het vervolg liever een pagina met een betere gebruikservaring wat hoger opnemen in de ranking. 

Zoekmachine optimalisatie is onlosmakelijk verbonden met de ervaring van de gebruiker. Niet voor niets zijn tegenwoordig eigenlijk alle SEO-experts van mening dat je niet voor Google (of een andere zoekmachine) optimaliseert. In eerste instantie optimaliseer je voor de gebruiker. De zoekmachine volgt als het ware vanzelf.  

Een praktijkvoorbeeld van hoe Google werkt door te “luisteren”

We sluiten dit hoofdstuk af met een praktijkvoorbeeld dat heel mooi illustreert hoeveel belang Google hecht aan die signalen van gebruikers. Het gaat hierbij niet om wat er op jouw website gebeurt, maar al een stap eerder, waar de zoeker de keuze krijgt uit verschillende resultaten. 

Want Google kan wel leuk een bepaald artikel op nummer 1 zetten, wat nou als de meeste zoekers het 4e resultaat toch een stuk aantrekkelijker vinden? 

Rand Fishkin – een van de oprichters van MOZ, dat tegenwoordig wordt gezien als autoriteit op het gebied van zoekmachine optimalisatie – deed een paar jaar geleden een interessant experiment met zijn volgers.  

Op Twitter plaatste hij het onderstaande bericht, waar hij al zijn volgers opriep om een bepaalde zoekopdracht uit te voeren. Vervolgens moesten ze op een door hem gekozen resultaat klikken (in dit screenshot positie 4. Bij sommige van de deelnemers kon het misschien iets hoger of lager staan, maar vrijwel zeker niet op 1).

Dit experiment laat heel erg mooi zien hoe Google werkt en naar gebruikers luistert
Bron: Twitter

Merk ook op dat hij oproept om een tijdje op de pagina te blijven, en niet meteen weer weg te gaan of terug te gaan naar de SERP (te bouncen). Dat zou immers, zoals we hierboven hebben gezien, een negatief signaal aan Google geven. 

Niet veel later plaatste Rand dit: 

Dit is het resultaat van het experiment dat de werking van Google laat zien

Een fascinerend resultaat, dat ontzettend goed laat zien wat het belang is van gebruikssignalen. Wat Fishkin in dit experiment in feite deed, was zijn grote groep volgers mobiliseren om een heel sterk signaal aan Google af te geven: iemand die zoekt op “best grilled steak” zit helemaal niet te wachten op het resultaat van Foodnetwork. Die willen het artikel van Seriouseats! 

En Google luisterde, zodat Seriouseats al vrij snel werd gerangschikt als het resultaat dat kennelijk het beste bij deze zoekopdracht aansloot. 

Overigens heeft laatstgenoemde die nummer 1 niet lang vastgehouden. Toen deze kunstmatige boost wegviel, bleken mensen namelijk nog altijd beter geholpen met het resultaat van Foodnetwork, dus kwam die al snel weer terug naar boven. 

Conclusie

Het experiment van Fishkin laat als geen ander zien hoe Google werkt. En dan met name, hoe belangijk Google haar gebruiker vindt. Om door Google beloond te worden met een hoge notering in de zoekresultaten, is het belangrijk dat je – net als Google – je best doet om de zoekintentie van die gebruiker zo goed mogelijk te bevredigen.  

Daarmee is zoekmachine optimalisatie een spel tussen het goed gezien en gecrawld, en dus geïndexeerd en gerankt kunnen worden aan de ene kant, en aan de andere kant ervoor zorgen dat je het vertrouwen van Google niet beschaamt wanneer je eenmaal een hoge notering te pakken hebt. Want wat Google geeft, neemt ze je even snel weer af wanneer dat de zoeker een betere ervaring biedt.